Le proposizioni interrogative dirette

LAT Le proposizioni interrogative dirette

Come hai visto, i congiuntivi dubitativi e potenziali si trovano spesso in frasi interrogative. In latino le interrogative dirette sono introdotte da molti avverbi, pronomi e aggettivi interrogativi, proprio come in italiano. Il modo è l’indicativo.


Forma latina

Forma italiana

Esempio

cur

perché

Cur mihi non respondes?

quando

quando

Quando te aspiciam?

quomodo /quemadmodum

in che modo, come

Quomodo domum revertam?


Forma latina

Forma italiana

Esempio

ubi

dove (stato in luogo)

Ubi est pietatem tuam?

quo

verso dove (moto a luogo)

Unde venis et quo tendis?

unde

da dove (moto da luogo)


Forma latina

Forma italiana

Esempio

qui, quae, quod

chi? che? quale?

Qui haec verba dixit?

quis, quid

chi? che cosa?

Quid facies?

quot

quanti?

Quot duces amissi sunt?


Quando non ci sono questi introduttori, la frase interrogativa è contraddistinta da elementi specifici.


Forma latina

Forma italiana

Risposta attesa

Esempio

num

forse che?

aspetta risposta negativa

Num Romanorum dux Hannibal fuit?

nonne

forse che non?

aspetta risposta affermativa

Nonne primus Romanorum rex Romulus fuit?

-ne (enclitico)

aspetta risposta qualunque

Litterasne meas accepisti?

utruman

nean

an

o / oppure

disgiuntiva

Utrum hoc iustum est an iniustum?

  •  >> pagina 500 

    13. Cerchia gli elementi introduttivi di ogni frase e poi traduci.


    a. Asiae rex Priamus nonne et Helenum filium et Cassandram filiam divinantes habebat? (Cic.)

     

     


    b. A Punicis bellis incipiam: quot classes, quot duces, quot exercitus priore bello amissi sunt? (Liv.)

     

     


    c. Hoc tempore, cum arderet acerrime coniuratio, cum Catilina egrederetur ad exercitum, Lentulus in urbe relinqueretur, Cassius incendiis, Cethegus caedi praeponeretur, Autronio ut occuparet Etruriam praescriberetur, cum omnia ornarentur, instruerentur, pararentur, ubi fuit Sulla, Corneli? Num Romae? Immo longe afuit. (Cic.)

     

     

     

     


    d. Potestne virtus, Crasse, servire istis auctoribus, quorum tu praecepta oratoris facultate complecteris? (Cic.)

     

     


    e. Si non deum ira nec fato, cuius lege immobilis rerum humanarum ordo seritur, sed culpa periimus ad Cannas, cuius tandem ea culpa fuit? militum an imperatorum? (Liv.)

     

     

     


    f. Cur C. Cornelium non defenderem? (Cic.)

     


    g. A quibus versuras (“versura”, “prestito”) tantarum pecuniarum factas esse dicunt? A Gallis? Nihil minus a quibus igitur? A civibus romanis qui negotiantur in Gallia. Cur eorum verba non audimus? Cur eorum tabulae nullae proferuntur? (Cic.)

     

     

     

    Sic!
    Sic!
    Grammatica latina per il primo biennio