Laboratorio di analisi testuale

  Laboratorio di analisi testuale

Il diluvio universale

Iamque mare et tellus nullum discrimen habebant: omnia pontus erat, derant quoque litora ponto. Occupat hic collem, cumba sedet alter adunca (“ricurva”) et ducit remos illic (“là”), ubi nuper (“poco prima”) arabat: ille supra (+ acc.) segetes aut mersae culmina villae navigat, hic summa piscem deprendit in ulmo, figitur in viridi, si fors tulit, ancora prato et ubi modo (“poco fa”) graciles gramen carpsēre capellae, nunc ibi deformes ponunt sua corpora phocae. Mirantur sub aqua lucos urbesque domosque Nereides, silvasque tenent delphines et altis incursant ramis agitataque robora pulsant. Nat lupus inter oves, fulvos vehit unda leones, unda vehit tigres; quaesitisque diu terris, ubi sistere possit, in mare lassatis volucer vagus decidit alis.

(da Ovidio)

AT1 Trascrivi tutte le forme verbali del brano al presente indicativo, analizzale e scrivi a fianco le corrispondenti forme del congiuntivo presente e perfetto.


 

Indicativo presente

Persona

Congiuntivo presente

Congiuntivo perfetto

a.

       

b.

       

c.

       

d.

       

e.

       

f.

       

g.

       

h.

       

i.

       

j.

       

k.

       

l.

       

m.

       

n.

       

AT2 Trascrivi tutte le forme verbali del brano all’imperfetto indicativo; analizzale e scrivi a fianco le corrispondenti forme del congiuntivo imperfetto e piuccheperfetto.


 

Indicativo presente

Persona

Congiuntivo presente

Congiuntivo perfetto

a.

       

b.

       

c.

       

d.

       

 >> pagina 418 

AT3 Trascrivi le forme verbali al participio passato, analizzale e scrivi il paradigma del verbo da cui derivano.


 

Participio passato

Caso, genere, numero

Paradigma

a.

     

b.

     

c.

     

d.

     

AT4 Di questi participi passati, quali fanno parte di un ablativo assoluto?


 

Participio

Ablativo assoluto di cui fa parte

a.

   

b.

   

AT5 Traduci il brano sul quaderno.

  Prova con Cesare

Durante l’assalto di Gergovia, capitale degli Arverni, il centurione Marco Petronio, vistosi perduto, sacrifica la propria vita per salvare i suoi.

Il coraggioso sacrificio del centurione Marco Petronio

Eodem tempore Lucius Fabius centurio quique una murum ascenderant circumventi atque interfecti muro praecipitabantur. Marcus Petronius, eiusdem legionis centurio, portam excidere conatus erat sed a multitudine oppressus est ac sibi desperans multis iam vulneribus acceptis manipularibus suis, qui illum secuti erant dixit: «Quoniam me una vobiscum servare non possum, vestrae quidem certe vitae prospiciam, quos cupiditate gloriae adductus in periculum deduxi. Vos data facultate vobis consulite». Simul in medios hostes irrupit duobusque interfectis reliquos a porta paulum summovit. Conantibus auxiliari suis: «Frustra - inquit – meae vitae subvenire conamini, quem iam sanguis viresque deficiunt. Proinde abite, dum est facultas, vosque ad legionem recipite». Ita puguans post paulum concidit ac suis saluti fuit.

Sic!
Sic!
Grammatica latina per il primo biennio